Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o  w Siedlcach informuje, że zgodnie z zapisami §113 ust. 7 oraz §115 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022, poz. 1225) każda instalacja wodociągowa powinna być wyposażona w zawór antyskażeniowy, mający na celu ochronę wody przed możliwością skażenia wtórnego, czyli spowodowanego przepływem zwrotnym oraz stabilizacji pracy instalacji wodociągowej.

   Woda w instalacjach wodociągowych narażona jest na wtórne zanieczyszczenie, które może być  związane z:

• kondycją fizykochemiczną i mikrobiologiczną przewodów, przez które przepływa,
• przepływem zwrotnym z instalacji klienckich.

   Jak wcześniej zostało wspomniane, zgodnie z prawem instalacja wodociągowa musi być zabezpieczona przed takim zanieczyszczeniem przy zastosowaniu urządzeń spełniających odpowiednie wymagania.

   Przepływy zwrotne w większości przypadków spowodowane są lokalnymi spadkami ciśnienia w sytuacjach awaryjnych, takich jak uszkodzenie sieci wodociągowej, intensywny wzrost poboru wody (np. w przypadku pożaru) czy okresowe wahania ciśnienia (pobór wody na cele nawadniania).

   Przepływ zwrotny może spowodować przenikanie wody z instalacji klienckiej do  sieci wodociągowej, co może doprowadzić do skażania wody. Negatywny zasięg takiej sytuacji wykracza znacznie poza miejsce jej wystąpienia w danym budynku czy posesji, dlatego zabezpieczenie techniczne instalacji wodociągowej przed wtórnym zanieczyszczeniem jest wymagane i niezbędne.

   Instalacja wodociągowa powinna mieć zabezpieczenia uniemożliwiające wtórne zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepływów zwrotnych, określonymi w Polskiej Normie PN-EN 1717:2003  Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczaniu przez przepływ zwrotny.

Zgodnie z zapisami ww. normy zabezpieczenia muszą być zastosowane:

• w punkcie początkowym wewnętrznej sieci wodociągowej – za zestawem wodomierza głównego od strony instalacji;
• w każdym punkcie czerpalnym (przybory sanitarne oraz urządzenia AGD). Większość takich urządzeń wyposażona jest w indywidualne systemy zabezpieczające;
• na odgałęzieniach zasilających wyposażenie specjalne i dodatkowe: basen, instalacja hydrantowa, instalacja zraszania ogrodowego, instalacja tryskaczowa/zraszaczowa, zespół kotłowy, przyłącze węża itp.;
• na odgałęzieniach zasilających część produkcyjną lub usługową;
• w innych urządzeniach technologicznych, które najczęściej występują w lokalach użytkowych na parterze budynku.

   W instalacjach, które są najczęściej spotykane w obszarze działania PWiK w Siedlcach warto wymienić podstawowe typu zaworów antyskażeniowych:

• EA (zawory zwrotne antyskażeniowe z możliwością nadzoru), stosowane jako zabezpieczenie na przyłączu głównym domu jednorodzinnego czy dla instalacji ppoż. Najprostszy pod względem konstrukcji zawór antyskażeniowy, otwiera się automatycznie przy ciśnieniu od strony sieci większym niż od strony instalacji, natomiast w innym przypadku sprężyna automatycznie zamyka zawór. Dwa otwory w korpusie zapewniają możliwość nadzoru, czyli inspekcji prawidłowego działania zaworu podczas eksploatacji (bez konieczności demontażu czy postoju instalacji). Najczęściej spotykany typ zaworu antyskażeniowego na instalacjach klienckich.
• CA (izolatory przepływów zwrotnych bez możliwości nadzoru), także do zabezpieczenia przyłącza wody w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, ale też do nadziemnych systemów zraszania, do uzupełnienia ubytków wody w instalacjach grzewczych lub klimatyzacyjnych bez dodatków do wody.
• BA (izolatory przepływów zwrotnych ze strefą obniżonego ciśnienia z możliwością nadzoru), stosowane do zabezpieczenia przyłącza wody w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych z lokalami użytkowymi lub usługowymi, ale też do innych zastosowań , np. podziemnych systemów zraszania czy basenów z systemem dezynfekcji.

   Zawory antyskażeniowe BA składają się z dwóch zaworów zwrotnych i komory pośredniej. Gdy wystąpi przepływ zwrotny, komora pośrednia jest opróżniana, co powoduje powstanie tzw. pozornej przerwy powietrznej. Dzięki temu strefy zasilania i odpływu są oddzielane.

   Zawory antyskażeniowe wymagają także odpowiedniego montażu i warunków pracy w instalacji. Podstawowe wymagania w tym zakresie to:

• bezproblemowy dostęp do urządzenia (kontrola, przeglądy, wymiany);
• zapewnienie odpływu do kanalizacji w przypadku urządzeń posiadających zawór upustowy – dotyczy to głównie rodzin CA i BA;
• urządzenie nie może być instalowane w miejscu narażonym na zalewanie;
• praca w środowisku powietrznym niezanieczyszczonym;
• spełnione warunki techniczne – montaż w odpowiednim położeniu, np. w pozycji poziomej, i zachowanie odpowiednich odcinków prostych;
• wyposażenie hydrauliczne – montaż urządzenia odcinającego przed i za zaworem (EA, BA) oraz filtra z osadnikiem (BA i CA). 

   Poza powyżej wspomnianymi wymogami, istotny jest również  prawidłowy montaż zaworu. Miejsce i sposób montażu muszą zapewniać zabezpieczenie przed zalewaniem, odprowadzenie wody do kanalizacji (w przypadku zaworów typu BA i CA) i nadzór – inspekcję, która zgodnie z wspomnianą wcześniej Normą PN 1717:2003 powinna się odbywać przynajmniej raz do roku.

 Poniżej prezentujemy schemat montażu zaworu antyskażeniowego: